İsmail Kara ile söyleşi

“Cemaat dergilerine kültür faaliyeti demek zor”

Türkiye’de yayıncılık son zamanlarda büyük bir ikilemle karşı karşıya. Ticari olarak var olma savaşıyla ilkeli yayıncılık arasındaki ince çizgide yürümeye çalışan yayınevleri, küresel krizin ülkemizde de artık iyice hissedilir olmasıyla zor bir dönemece girdi. 1977’de kurulan Dergah Yayınları editörlerinden İsmail Kara, günümüz yayıncılığının ticari ahlaktan uzak ve sadece getiri sağlama peşinde olduğunu belirterek, “Şişmiş rakamlar için abonelik imkanlarını sonuna kadar zorluyorlar” dedi.

Cemaat dergilerine “kültürel faaliyet” demenin zor olduğunu söyleyen Kara’yla, Dergah Yayınları’nın şimdisini ve geleceğini konuştuk.

Günümüz koşullarında neler yapıyorsunuz? Krizle aranız nasıl?

Aslında kriz karşısındaki konumumuz, doğrusunu söylemek gerekirse, tam belli değil. Zaten Türkiye’de kitap piyasası kılıç sırtında bir piyasadır. Ders kitapları ve istisnai bazı yazarların kitapları hariç diğer kitaplar, hiçbir zaman iktisadi bir vakıa ve gerçek manada bir sektör oluşturamamıştır. Biz de krizden etkileneceğiz. Etkilenmeye başladık bile. Fakat ne yapılacağı konusunda açık ve net bir davranış sergilemek zor görünüyor. Türkiye’deki kitap piyasası tam bir piyasa gibi çalışmaz. Bankaların, holdinglerin desteklediği birkaç büyük yayınevinin dışındakiler, hadi buna iktisadi yapısı itabariyle oturmuş birkaç büyük yayınevini daha ekleyelim, zaten zar zor işlerini götürebiliyorlar. Türkiye’de yayıncılığın henüz bir sektör olamamış olması, eğitim siyasetleri ve kültür politikaları ile alâkalı tabii ki. Türkiye’de gazetelerin bile bir piyasası yoktur. Bakınız nüfusumuza göre kişi başına düşen gazete sayısına.

Bu koşullarda dergi satışlarınız nasıl?

Ülkemizde cemaat dergileri hariç diğer dergilerin satışları çok azdır. 1000’in altına düşmüştür. Giderek de düşüyor. Şu anki satışlar 70’lerde ki satışlardan düşüktür. Fakat 60 veya 70 bin abonesi olan cemaat dergileri var. Bu dergiler piyasa şartlarına inseler durum daha farklı olacaktır. Muhtemelen 500 abone yapamayacaklardır. Tahmin edilebilecek sebepler, bu tür dergilere şişmiş rakamlarda abone yapma imkânını sağlıyor. Bu durumu tam ve gerçek bir kültür faaliyeti olarak görmek yanıltıcı olur. Hiç değildir demek istemiyorum elbette fakat mekanizma farklı ve tam ölçü olmazlar.

Dergâh Yayınları hangi alanda eserler yayımlıyor?

Yayımlanan eserlerin alanlarını sıralarsak bir bakıma Dergah Yayınları’nın dizilerini de saymış oluruz. Edebiyat başlığı altında toplayabileceğimiz bir alan var. Bunun içinde edebiyat araştırmaları ve edebiyat ürünleri bulunuyor. Bu başlık yayınevinin ana alanıdır diyebiliriz. Tasavvuf ağırlıklı olmak üzere İslam araştırmaları da bir diğer alanımız. Bu alanın içinde klasik metinlerin tercümesi ve neşri yapılırken bir taraftan da yeni araştırmaları ve fikri çalışmaları neşrediyoruz. Üçüncü olarak Tarih başlığı altında, düşünce tarihi, müesseseler tarihi, bir de kısmi olarak siyasi tarih ve hatırat kitapları bulunmakta. Felsefe ile ilgili yayınlarımız da altında değişik başlıklar bulunuyor. Batı felsefesi, İslam felsefesi, çağdaş Türk düşüncesi, çağdaş İslam düşüncesi bu başlık altındaki alanlar.

Yayınevinizin yayımladığı Dergâh dergisi hakkında bilgi verir misiniz?

Dergâh dergisinin geçmişinde Hareket dergisi bulunur. Dergah yayınları olarak son sayılarını yayımladığımız Hareket dergisinin kapanmasından sonra bu dergiyi yayına aldık. Bir edebiyat, sanat ve kültür dergisi olan dergi 19. yılına girdi. Aylık bir dergidir. Daha şimdiden bir kısmı hanım olmak üzere birçok şair ve hikâyeci yetiştirdi. Şiir ve hikâye ilk sayfalarda yer almakla beraber pür edebiyat dergisi olarak çıkmadı, bunu tercih etmedik. Edebiyat araştırmalarına açık ve çok akademik olmayan fikri yazılara, denemelere yer veren bir dergi. Hatırat değini ve portre yazılarını da dikkate alıyoruz zaman zaman.

Kutadgu-bilig dergisini de siz yayımlıyorsunuz?

14. Sayısı çıkan kitap hacminde bir dergi 3 ayda bir yayımlanıyor. Türkiye’de çıkan en iyi felsefe dergisidir. Akademik düzeyde ihtiyacı karşılayacak şekilde hazırlanıp yayımlanmıştır.

Çocuklara yönelik çalışma yaptınız mı?

Bir iki defa denedik fakat vazgeçtik. Alfabe dahi 1990’ların başında yaptık. Fakat çocuk edebiyatı eseri yayınlamadık.

Yazar profilinizden biraz bahseder misiniz?

Bizim köşe taşı olmuş yazarlarımız var. Bunların içinde Nurettin Topçu, Mustafa Kutlu, Mehmet Kaplan, Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdülhak Hamit Tarhan, Ömer Seyfettin sayılabilir. Bu yazarlarımızın bütün eserlerini aşağı yukarı biz yayımlıyoruz. Bir ara İbnülemin’in eserlerini bastık. Ayrıca İnci Engin, Zeynep Kerman, Teoman Duralı, Mustafa Kara ve benim kitaplarım da Dergah’tan çıkıyor. Türkiye’de hemen her kitap okuyucusunun kütüphanesinde olacak yazarların bazıları yayınevimiz tarafından yayımlanıyor.

Eklemek istediğiniz bir konu var mı?

İnşallah daha iyi bir eğitim ve kültür politikalarının olduğu bir ortam vücut bulur ve daha muteber ve vasıflı bir yayın ve kitap atmosferine doğru gidildiğini görürüz. Umalım ve çalışalım.

N.Esen Gök /TIMETURK