Hece Mart 2011 sayısında yer alan dosya konusu: "Grotesk Gerçekçilikten Başıbozuk Dünyalara" Bugün edebiyatın bize vaadi, yalnızca zihinsel bir haz üzerine kurgulanıyor. Elimize aldığımız bir eseri, arkaplanı ile birlikte düşünmeye zorlanıyoruz. Aksi halde eserin ne türden bir şey ifade ettiği konusunda oldukça tutarsız görüşler ileri sürebiliriz hissine sahibiz. Burada gizli bir suçluluk duygusu bile var. Çağdaş batı sanatının geldiği noktada bu suçlulukla hareket etmek, bir kuramsal zemine sahip o kavramsal konsept içinde anlamlı olabilir. Fakat Türkiye’deki edebiyat ortamları için olası bir konsept, henüz kalem düşkünü kalabalıkların ümmiliği üzerinden iş görüyor.
Bu koşullar altında bize en önemli gelen iş, halen, kavramların üstüne çeşitli yönlerden ışık düşürmek. Bunu yaparken de mevcut edebî üretimin bununla doğrulanabilir olması önemli; kavramın da üretimle bazı noktalarda kesişebilmesi gereklidir. Bugün, grotesk gerçekçilik; yarattığı karma izleyici grupları için görece bir öneme sahip bireylerin, internette, alıştığımız edebî kaygılara sahip olmaksızın şiir/yazı/gösterge üretmesi sonucu gündemimize girmiştir.
Baudrillard “nerde birikme, orda metastaz vardır” demişti. Edebiyat eserlerinin ve eser olma iddiası taşımayan içeriğin bir metastaz etrafında, estetik açıdan da etik açıdan da ayırt edici niteliklerden yoksun şekilde bir arada bulunuşları kaygı vermeli midir? Bir kez olsun, üzerinde düşünülmesi gerekli.
Kendine özgü estetik kavramlar geliştiren grotesk gerçekçilikte en korkutucu temalar bile gülme ile birleşir. Bedensel ilkelere gönderir grotesk gerçekçilik. Bedensel ilke günümüzün edebiyat anlayışına sızan esprinin de temelini oluşturur. Selen Aktari’nin yazısı bu doğrultuda temel tanımları açımlıyor.
Bakhtin’e göre, romansı söylemin tarih öncesinde yer alan iki faktör, gülme ve çok-dillilik, ve bunlarla ilişkili olarak dillerin birbirini güçlendirmesi yazınsal bir tür olarak romanı mümkün kılar. Romansı söylemin tarih öncesinde yer alan bu iki faktörün konusunu oluşturduğu tercüme de bu dosya kapsamında okunabilir.
Grotesk gerçekçilik, geçmişte romanın olağanüstü gelişimine katkısından gerilediği oranda, yarattığı poetik bir hayalet olan herhangi birinin şahsında işlevlerini de güncellemiştir. Bu nedenle de bu ikisine birlikte bakmak gerekiyordu. Bu dosyanın amaçlarından biri de budur. Hayriye Ünal’ın yazısı gülme unsurunun herhangi birini nasıl biçimlendirdiğine dair. Herhangi birinin, insanın içinde bulunduğu durumu değiştirme amacının boşunalığı üzerine kurulu olan ironisini güncel örneklerle poetik düzlemde değerlendiriyor.
Mustafa Zeki Çıraklı; Bakhtinci anlamda anlatı türünün çok seslilik yönünde açtığı imkânlar üzerinde duruyor.
İçindekiler:
EDEBİYAT GÜNDEMİ
Necati Mert/Kadın ve Pantolon 3
Abdurrahim Karadeniz/Kerbelâ’yı Yeniden Yaşamak 5
Erol Yılmaz/Kütüphaneden Rahat Yer mi Var? 6
Recep Seyhan/Mütevazı Bir Kültür Tarihçisi 8
Selçuk Küpçük/Vefa Taşdelen’le Seyir Dergisi Üzerine... 11
Hasan Aycın/Çizgi 16
Celâl Fedai/Gördüm Görmez Olaydım 17
Ömer Aksay/Uslu Durum 22
Mustafa Muharrem/Bordo Söylenen şarkı 25
Yavuz Demir/Tarih-lik 27
İdris Ekinci/Ceviz Mevsimi 28
Mehmet Solak/Nerelere Çalsam Yüzümü 32
Gökhan Arslan/Ankara’da Sivil Olmak 35
Hasan Yurtoğlu/Tap Sekrıt 36
Celâl Fedai/Neo Klasik Poetika 37
Ali Galip Yener/"Tarihten Çıkan Siyaset", Melankoli ve Edebiyat 43
Ali K. Metin/Şiir Sırası 49
Ali Emre/Kendini Dünyadan Alacaklı Hissetmek 57
Yahya Kurtkaya/ Şiirin ve Tanrı’nın Olmadığı Yer 60
DOSYA
Grotesk Gerçekçilikten BaşIbozuk Dünyalara
Selen Aktari/Karnaval, Grotesk Gerçekçilik ve Gülmenin Devasa Gücü 66
Hayriye Ünal/Herhangi Biri’nin Poetikası 75
Mikhail Bakhtin/Roman Söyleminin Tarih Öncesinden 86
Mustafa Zeki Çıraklı/Çoksesli Anlatı ve Dostoevsky 97
Merve Koçak Kurt/Hayatın Kuytusunda Bir Es 103
Mustafa Şerif Onaran/Yol Töresi 108
Şaban Sağlık/Dursun Ali Tökel’le Deneysel Edebiyat Yönüyle
Divan Şiiri Üzerine: Divan Şiirinin Açılımı 112
KiTAPLIK
Erkan Ağır/7 Makam 7 Nefs 126
Nihan Işıker/Sürmeli Türkçe 127
Yusuf Turan Günaydın/II. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları... 128
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder