Hece Hece Modernizm, Postmodernizm

Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta
MODERNİZMDEN POSTMODERNİZME
Modernizm kavramıyla Postmodernizm kavramının varoluş sebepleriyle tarihî ve toplumsal arka planları elbette Batılı. Ancak bu kavramlara değin ulaşan bilgi birikimiyle yaşantı deneyiminin, felsefî ve düşünsel kökenleri, her ne kadar coğrafyamızda doğmamış ve bu kavramların varoluşsal durumlarına coğrafyamızla kültür dünyamız katkı yapmamışsa da 19. yüzyıldan itibaren eklemlenmeye, bir parçası hâline gelmeye çalıştığımız, başka bir deyişle 'can attığımız' ana karanın algı biçimleri olmalarından ötürü bu kavramlar bizi, iki yüzyılı aşkın bir süreden beri derinden etkiledi. Çünkü bu paradigmalar, öncelikle doğdukları ana karanın insanını, toplumunu, coğrafyasını derinden etkilemiş, âdeta belirlemiş ve nihayet Yeniçağın başından itibaren bütün dünyayla birlikte kültürümüzü, düşüncemizi kısaca bütünlüğümüzü derinden sarsmaya başlamıştır. İlk sarsıntıyı "Bundan böyle gavura 'gavur' denilmeyecek!" ironisiyle karşılayan insanımız, bu etkilenme ve eklemlenme sürecinin sonunu da henüz görebilmiş değil.
Kavramsal olarak 'karşı'lıktan beslendiği hâlde, kendi düşünüş biçimi söz konusu olduğunda 'karşı'(t)lığa asla tahammül edemeyen Modernizm, bir ideoloji, bir 'izm' olarak doğduğu topraklarda birbirine karşıtmış gibi görünen iki değer dizgesiyle dünyayı algılama, yorumlama dikkati geliştirmiş; en önemlisi de iki büyük Paylaşım Savaşı'yla insanlığa bitimsiz acılar yaşatmıştır. Evreni tek bir bakma noktasından/perspektiften görmeye, algılamaya üstelik bu görme noktasını da tepeden inmeci, totaliter bir hoşgörüsüzlükle herkese dayatan, merkezîleştiren Modernizm, her şeye karşın evrensel bir denetlenemezliğe kavuşmuş, küresel anamalcı sermayeyle birlikte evrimini son aşamasına değin sürdürmüştür.
Modernizm, İkinci Paylaşım Savaşı'yla -her ne kadar tam tersini savunanlar varsa da- Postmoderniz'e evrilir. Bu evrilme süreci de yine 'karşı'tlıktan beslenir. Bazılarına göre 'Tarihin sonu' olan bu süreç, her türlü 'bilgi' ve 'değer'in karşısında, ânın ve hazzın egemenliğiyle, kaosla bekli de selefinden daha yıkıcı boyutlara taşıyacak…
* * *
HECE dergisi, on altıncı özel sayısını daha önceki özel sayılarının birikim ve perspektifiyle büyütecini, 'gavur' dememeye karar verdiğimiz günden 'tütün yasakları'nın yürürlüğe girdiği 19 Mayıs 2008'e değin bizi; Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta derinden etkileyen Modernizmden Postmodernizme çeviriyor.
Aslında aydınlarımızın, entelektüellerimizin, sanat ve edebiyatçılarımızın bugüne gelene değin farklı bağlamlarda çok tartıştığı Batı Olgusu bu özel sayıda, önceki tartışma bağlamlarından çok daha değişik, çok daha köklü bir bağlamda irdelenme zemini buluyor. Ancak HECE, Batı Olgusu'nu böylesine ansiklopedik bir özel sayı hacminde, Modernizm/Postmodernizm bağlamıyla tartışmanın bu alandaki sorunları: I. Düşünsel, Felsefî Arkâplan II. Edebiyat III. Sanat, Mimari, Resim IV. Sinema, Tiyatro ve Tv. olmak üzere dört ana başlık altında inceledikten sonra V. Bölümde, konuyla ilgili geniş bir Soruşturma'ya yer verip bir de Kaynakça hazırlayarak altı bölümde konuyu hülasa ederek çözümleyeceğini, bu alandaki bütün açmazlarımıza teklifler getireceğini iddia ediyor değil. Daha önce yayımlanan on beş özel sayıda olduğu gibi bu özel sayıyla da HECE, devraldığı ve ait olduğu düşünce, kültür, sanat ve edebiyat mirasını geliştirmeyi; siyasal, kültürel, sanatsal duruşumuzun daha iyi, daha dolaysız kavranmasına katkı yapmayı amaçlıyor. Kısaca söylemek gerekirse sorumluluğunu yerine getiriyor. Bu sorumluluk bilincinin on iki yıldan beri 138. kez aylık; on altı kez de özel sayı hacminde somutlaşmasının herhangi bir karşılık bulup bulmadığı HECE dergisini doğrudan ilgilendirmiyor. Ancak dergi, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da sorumluluğunu daha iyi yerine getirmek için bütün birikimini seferber edecek; her türlü öneriyle gönül, fikir, düşünce, yazı katkısıyla eleştirel katkılara açık olacaktır. Yine amatör ruhumuzu koruyarak profesyonelce ürünler vermeye devam edeceğiz.
* * *
HECE'nin devamlılığı, artık gelenekselleşen her yıl iki özel sayıyla 2009 yılında da sürecek: On altıncı özel sayımızın yayına hazırlandığı günlerde planlamasını bitirdiğimiz, Türk edebiyat ve düşüncesinin yönelimlerini belirleyen kişiliklerden birini konu edinen özel sayılarımızın dokuzuncusu; Bozgunda Bir Fetih Düşü: Yahya Kemal Özel Sayısı, on yedinci özel sayımız olarak 01. 01. 2009'da yayımlanacak.
Burada 01.01. 2008'de yayımladığımız, Karakter Âbidesi ve Bir Çığlık Olarak Mehmet Âkif Özel Sayısı'nın kısa bir süre sonra tükenmesinden dolayı okurlarımıza teşekkür etmeyi bir borç biliriz. Baştan sona bir kez daha gözden geçirip elimize geçen son bir mektup ve kaynakçasını güncelleyerek ikinci baskısını yaptığımız bu özel sayının, şairin adına ve mirasına yakışır bir sayı olduğundan dolayı kıvanç duyduğumuzu bir kez daha yinelemeliyiz.
* * *
HECE dergisinin 138/139/140. sayısı, aynı zamanda özel sayılarımızın on altıncısının planlanma ve tasarım aşamasındaki katkılarından dolayı Şaban Sağlık, Cemal Şakar, Necip Tosun'a, Amerika'dan soruşturmaya katılan akademisyen ve romancı Robert D. Vivian'a, kaynakçasını yine büyük bir özveriyle hazırlayan Yusuf Turan Günaydın'a ve emeği geçen herkese teşekkür ederiz.
Verdikleri sözde durmayıp yazılarını yazmayan ve sorumluluklarını yerine getirmeyen Şerif Aktaş, Erdal Çakır, Yücel Bulut ve Faruk Deniz'in programımızı deldiklerini de okurlarımızın bilmesini isteriz.
Yeni sayılarımızda, özel sayılarımızda buluşmak dileğiyle…

HECE

İçerik:

Hasan Aycın/Çizgi 7

I. BÖLÜM: DÜŞÜNSEL, FELSEFİ ARKAPLÂN (8-277)
Yasin Aktay/Kavramsal Açıdan Modernizm ve Postmodernizm'e Bakmak 8
Hakan Poyraz/Modernitenin İki Efendisi: Descartes ve Bacon 17
Işık Yanar/Postmodernizm: Doğuşu, Etkisi ve Sınırları 26
Mustafa Aydın/Postmodernizm ve Eleştirisi 34
Cevat Özyurt/Özgürleşme ve Özdeşleşme Arasında Öznenin Direnişi... 47
Necdet Subaşı/Bir Darbeye Ad Koymak ya da Postmodern Darbe 55
Milay Köktürk/Zaman Algısının Değişimi ve Tarihselci Söylemler Üzerine 66
Alev Erkilet/Postmodernizmin Fırsatları ve Açmazları: Kime Göre, Kimin İçin? 82
Vefa Taşdelen/Hermeneutik ve Postmodernizm 89
Kadir Canatan/Modernizm ve Postmodernizm Perspektifinden Toplumsal Değişme 110
Ali Emre/Gelenekçilik ile Modernlik Tartışmalarında Sentez Arayışları... 120
Kenan Çağan/Sosyal Bilimler ve Postmodernizm 129
Recep Duran/Postmodernizm Bir Düşünce Okulu mudur? 142
Veli Urhan/Postmodernizm ve Kişilik 152
Murat Erol/"Yaşamıyormuş Gibi Yaşamak" ya da Postmodern Hayat Tarzı 158
Mustafa Karaosmanoğlu/Durumdan İzme Postmodern 169
Cemal Şakar/Milliyetçiliğin İnşâsı Olarak: Millîlik 182
Yunus Balcı/Modernden Postmoderne Türk Romanının Jakoben Aydınları 187
Ercan Yıldırım/Paradigmayı Yenilemek, Değiştirmek, Terketmek Sürecinde... 196
İbrahim Gürses/Modernizm, Postmodernizm ve Hipermodernizm Üçgeninde Ahlak 224
Abdurrahim Karadeniz/Modernizmden Postmodernizme Gençlik ve Gelecek Kurgusu 227
Ertuğrul Aydın/Bir Kaçış Olarak Modern ve Postmodern Tavır 233
Aydın Aktay/Bir Yorum Mektebi: Oryantalizm 236
Firdevs Canbaz/İmkânları ve Sorunlarıyla Postmodern Feminizm 245
Ahmet Oktay/Postmodern'den Popüler'e Destek 253
Mehmet Ali Aydemir/Modern ve Postmodern Zamanlarda Tüketim Kültürü 255
Ihab Hassan/"Bir Postmodernizm Kavramına Doğru" 267

II. BÖLÜM: EDEBİYAT (278-545)
Selahattin İpek/Batılılaşma, Modernleşme ve Edebiyat: Hayat ve Tipler 278
Hayriye Ünal/Postmodern Stratejiler ve Yöntem Sorunu Üzerine 286
Şaban Sağlık/Modern/Postmodern Öykü ve Romanda Anlatıcının Değişimi ve İşlevi 297
Mehmet Narlı/Postmodern Romanda Modern Gerçekliğin Yitimi 311
M. Murat Özkul/Post-Modern Dönemde Roman ve Nitelikleri 322
Yıldız Ecevit/Postmodern Türk Romanında Osmanlıca Kullanımı 333
S. Dilek Yalçın/1980 Sonrası Türk Edebiyatında Postmodern Tarih Romanları 343
Yavuz Demir/Üst(ü)Kurmaca A(n)L(a)Tı Roman 357
Dinçer Ateş/Modernden Postmodern Anlatılara Uzanan Yolculuğunda... 360
Oğuzhan Karaburğu/Postmodern Anlatılarda Zaman 363
Bekir Şakir Konyalı/Büyük Anlatılar ve Postmodern Durum 368
Necip Tosun/Postmodern Öykü ve Türk Öyküsünde Postmodernizmin Etkileri 374
İshak Yetiş/Türk Öykücülüğünde Postmodernizmin İzleri 389
Celâl Fedai/Tekmeden Çok Çifte: Şiir Sanatı, Modernizm ve Postmodernizm... 395
Dursun Ali Tökel/Bir Modern Var-Olan ya da Ebedi Şimdi Olarak Divan Şiiri 401
Ali K. Metin/Türk Şiirinde Postmodern Yükseltiler 415
Şahin Köktürk/Modern ve Postmodern Kavramlarından Halk Şiirine Bakmak 439
Gönül Utku/Kayıp Kilit 450
Necati Mert/Postmodern ve Okur 454
Atiye Gülfer Kaymak/Yazarın Canına 'Okur', Yazar Olsa Kaç 'Yazar'?:... 459
Hilmi Uçan/J. Derrida ve Dil Bağlamında Postmodernizm 467
Metin Tavukçuoğlu/Modernliğin Zaferi ve Hezimeti: Dil 489
Aysun Aslaner/Kılavuzu Postmodernizm Olanın Burnu Belirsizlikten Kurtulmaz 499
Kadir Can Dilber/Postmodernizm ve Yeni Adlandırmalar 505
Ali Galip Yener/Modernizmden Postmodernizme Edebi Eleştiri Meselesi 516
Salih Nurdağ/Modernizm-Postmodernizm Bağlamında Edebiyat Dergileri 523
Ihab Hassan/Postmodernizm Parakritik Bir Bibliyografya 532

III. SANAT, MİMARİ, RESİM, SİNEMA, TİYATRO, TV... (546-615)
Hasanali Yıldırım/Modernizm: Hayalin Perdetanımazlığı 546
Akif Emre/Postmodern Mimari Bir Alternatif Olabilir mi? 553
Köksal Alver/Mekân Tartışmaları ve Değişen Mekân Algısı 557
Sevgi Soylu Koyuncu/Halesini Yitiren Sanat/Postmodernizm 571
Gül Ebru Turna/Türk Tiyatrosunda Modernleşme ve Modernizm Üzerine 576
Rıdvan Şentürk/Modern Entropi ve Film 585
Azra Yetiş/Postmodern Sinema ve Tarantino 596
Cafer Özgül/Televizyon Günleri 599
Mehmet Harmancı/Moderniteden Postmoderniteye Türk Müziğinin Serencamı 611

IV. BÖLÜM: SORUŞTURMA (616-655)
Atasoy Müftüoğlu/Tamamlanmamış Bütünlükler 616
Talât Sait Halman/Post-Post-Modernizm 618
İsmet Emre/ 620
İskender Savaşır/ 624
Abdullah Şevki/Moderniteden Postmoderniteye Güdülenen Toplum 626
Ali Akay/ 630
Müge İplikçi/Modernizm 634
Ömer Lekesiz/Boğulurken Bir Kütük Edinmek 636
Hüseyin Atlansoy/Postmodernizm: Öldüğünü Hatırlarsan(!) Yaşarsın 638
Ömer Aksay/Yok Modernizmden Halâs Artık Başımıza Oldu Postmodernizm... 639
Hilmi Yavuz/Oryantalizm ve Aydınlar 641
Mustafa Şerif Onaran/Postmodernizm Açık Bir Yol mu? 643
Ömer Faruk Dönmez/Adı: Mazlum/Soyadı: Türk 645
Mehmet H. Maraşlıoğlu/Diyalojizm ve Postmodernizm 647
Zeynep Sayın/ 650
Robert D. Vivian/Postmodernizm Üzerine Bir Denemedir 651

V. BÖLÜM: KAYNAKÇA (656-736)
Yusuf Turan Günaydın/Modernizm/Postmodernizm Bibliyografyası 656
A. Yazılar 657
B. Kitaplar 708
C. Kitaplarda Bölümler 720
D. Röportaj, Soruşturma ve Açıkoturumlar 727
E. Özel Sayılar 730
F. Dosyalar 730
G. Tezler 730

İrtibat:
http://www.hece.com.tr